Interview met juf Rigoberta

De eerste vraag is natuurlijk, wie ben je, waar kennen de mensen je van?

Dat is een makkelijke om mee te beginnen. Ik ben Rigoberta en leescoördinator op een basisschool en ik help mee om alle leesonderwijs op school vorm te geven. Daarnaast beheer ik de website Juf Rigoberta [ https://jufrigoberta.com ] waar ik boekentips geef, een leeslijst vol diversiteit samenstelde en ik heb een leesclub voor leesbevorderaars.
Op school beheer ik de schoolbibliotheek en ik ondersteun de leerkrachten om zelf kinderboeken te gebruiken naast de methoden. We gebruiken Nieuw NL junior, Blink wereldoriëntatie en de Vreedzame school. Ik help leerkrachten om bij elke thema of blok kinderboeken te koppelen en te gebruiken. Want kinderboeken helpen kinderen om zich in anderen in te leven en om moeilijke concepten te begrijpen. Door verhalen te vertellen en te lezen krijgen ook kinderen met minder basiskennis dezelfde materie mee. Door het boek kun je reflecteren op je eigen leven. Moeilijke volwassen thema’s worden door boeken bespreekbaar gemaakt en kunnen zo kinderen van verschillende achtergronden goed bereiken. Bovendien is genieten van prachtige verhalen een universeel genoegen!

We zitten meteen lekker in de inhoud. Hoe kijk jij naar de SDG-thema’s (duurzame ontwikkelingsdoelen) en de boeken die daarbij horen?

Daar zie ik veel aanknopingspunten voor koppeling aan levensbeschouwelijke lessen. Boeken lenen zich goed om burgerschapsonderwijs vorm te geven en de SDG-doelen kunnen ook daar goed van pas komen. De SDG-doelen zitten niet standaard in de methoden maar zijn er vaak wel makkelijk aan te koppelen. Neem bijvoorbeeld het Thema ‘Een steentje bijdragen’ van De Vreedzame School. Dan kun je met SDG-doel 1: Geen armoede meer meteen aan de slag. De boekenlijst helpt me dan enorm, deze boeken staan vaak niet op andere lijsten. We bespreken dan hoe de verschillende culturen en geloven naar armoede en armoedebestrijding kijken. Blijkt dat dit allemaal niet zoveel verschilt. Zo leren kinderen beter naar de ander kijken, boeken zijn echt zowel spiegels als vensters voor kinderen. Het zijn handige kapstokhaakjes om zaken bespreekbaar te maken. Omdat de lijst ingedeeld is in drie leeftijdscategorieën kunnen we structureel door de school heen aandacht aan deze thema’s schenken.

Hoe doen jullie dat dan, voor de school?

De kinderboeken maken mijns inziens de methode beter. Als leescoördinator maak ik een aanvullende leerlijn met lesbrieven en boeken. Die schrijf ik niet allemaal zelf, ik doe het veldwerk en zoek naar wat er al is en dat vul ik aan. Zo maak ik werken met kinderboeken laagdrempelig voor mijn collega’s. De basis is nu op orde met de thema’s, we breiden nu steeds een beetje uit, nieuwe boeken, andere lesideeën. De thema’s herhalen zich dus je investering krijg je terug doordat je een basis hebt. Eén verhaal zegt vaak meer dan een ingewikkelde les. Kinderboeken brengen het thema tot leven.
We stellen steeds op drie manieren boeken centraal:
1. Als lekkere leesboeken
2. Bij lessen Close Reading/ bij de methoden
3. Als manier om grip op de wereld te krijgen/ algemene ontwikkeling uit te breiden

Hoe doe je dat qua collectievorming op de school?

Ik zorg voor een afwisselende collectie waarin ik aandacht heb voor diversiteit en inclusie. Bij sommige onderwerpen is dat lastiger, veel geschiedenisonderwerpen zijn voornamelijk vanuit een westers perspectief beschreven. Terwijl een breed perspectief heel waardevol is. Ik ben dan ook heel blij met de Leesmediaconsulent van de bibliotheek Utrecht, wij houden elkaar echt scherp. Een goed voorbeeld is het onderwerp ‘Slavernij’. Voor veel mensen een ongemakkelijk onderwerp, juist daarom belangrijk om het wel te bespreken en leerkrachten context te bieden. Het is verschillend hoe mensen hier mee omgaan, kinderboeken kunnen helpen om het onderwerp bespreekbaar te maken.

Op welke manier doen jullie dat dan?

We gebruiken de kinderboeken om er universele thema’s uit te halen, zodat je iedereen kunt betrekken. Het gaat om algemene/overkoepelende thema’s zodat je het samen kunt doen en de scherpe kantjes eraf kunt halen. Een voorbeeld is het boek De Boebalas van Nancy Bosmans. Daar kun je mee aan de slag rondom eten, doe doen we allemaal. Maar de setting van het verhaal is heel divers waardoor je kapstokhaakjes hebt om het gesprek aan te gaan. Vanuit het haakje: ‘Wat kennen ze al?’, kun je dan naar ‘Welk nieuw luikje kan je openzetten?’. Het werkt als een soort schuifdeur, vanuit het kinderboek als spiegel maak je een connectie naar het venster op de wereld, of andersom.
Een laatste voorbeeld, Veel kinderen bij ons op school lezen de Koran. In de Koran is de vijfde zuil dat je goed moet doen voor anderen. Dat zit óók in andere geloven en culturen. Door daarnaar op zoek te gaan zie je meer overeenkomsten dan verschillen. Herken en erken ieders geloof of levensvisie en bouw daarop door.
 
Dank je wel voor dit gesprek. Je bent er duidelijk heel bewust mee bezig. Veel succes en veel leesplezier op school en daarbuiten.